Travel Into Crete: Το φαράγγι της Αράδαινας

Η ανάβαση του φαραγγιού της Αράδαινας είναι η αποκορύφωση μιας εκδρομής δύο ημερών, κατά την οποία, την πρώτη μέρα εξερευνήσαμε το ευρωπαϊκό μονοπάτι Ε4, από τη Χώρα Σφακίων μέχρι το Λουτρό.
Από το λιμάνι του Λουτρού παίρνουμε στα αριστερά ένα μονοπάτι που σκαρφαλώνει προς το ακρωτήριο Μούρες, στην κορυφή του οποίου υπάρχει ένα μικρό κοιμητήριο που κυριαρχεί τη θάλασσα και τον αρχαιολογικό χώρο με τα ερείπια του αρχαίου Φοίνικα. Προσπερνάμε

την εκκλησια του Χριστού Σωτήρα, εμπλουτισμενη στο εσωτερικό της με τοιχογραφίες του 15ου αιώνα και κατηφορίζουμε προς τον κόλπο του Φοίνικα, παλιό επίνειο των Λουτρών, απ' όπου η διαδρομή αφήνει την ακτή και γίνεται ένα με το δρόμο που οδηγεί στα Λιβανιανά, ένα χωριουδάκι σκαρφαλωμένο στην πλαγιά του βουνού.
Προχωράμε σ' ένα απόκρημνο μονοπάτι προς τη θάλασσα, φθάνουμε στην παραλία Μάρμαρα, σημείο εκκίνησης της εκδρομής μας. Εκεί βλέπουμε μια μικρή ολόκευκη παραλία με λεπτά βότσαλα, στην αριστερή πλευρά της οποίας υπάρχουν φιλόξενες σπηλιές, εύκολα προσβάσιμες με μερικές απλωτές, οι οποίες κατεβαίνουν σταδιακά προς τη θάλασσα με μαρμάρινες πλάκες, σημαδεμένες με απαλές οπάλινες γραμμές. Στην κορυφή του βράχου πάνω από τον κόλπο, βρίσκεται ένα μπαρ που εκτελεί και χρέη ταβέρνας και λίγο παραπέρα, σκορπισμένοι μερικοί απλοί άσπροι κύβοι από τσιμέντο, λιτά μπάνγκαλοουζ, έτοιμα να υποδεχτούν όποιον αγαπά τη μοναξιά και την απόλυτη θάλασσα.
Μπροστά μας ξεπροβάλλει επιβλητικός και ατάραχος ο όγκος του όρους Κεφάλα, σημαδεμένος από μια βαθιά κάθετη πληγή. Το μονοπατι εισχωρεί αλαζονικά στο στενό κενό ανάμεσα στα δύο κάθετα τοιχώματα που, μόνο στην αρχή, παρέχουν λίγη προφύλαξη από τον καυτερό ήλιο. Περπατάμε δίπλα από την ξερή κοίτη ενός χειμάρρου, ακολουθώντας το μονοπάτι που ελίσσεται ανάμεσα σε μεγάλους ογκόλιθους, σταματά μπροστά τους πιο ογκώδεις, για να πλατύνει στη συνέχεια στις χαλικόστρωτες περιοχές κάτω από τις μυτερές κορυφές. Κατά μήκος όλου του μονοπατιού κάνουν αισθητή την παρουσία τους πεύκα - pinnus Brutia και στα σημεία στα οποία οι πλευρές του φαραγγιού απομακρύνονται, συγκεντρώνονται άφθονα, απλώνοντας τη φυλλωσιά τους για να προσφέρουν σκιά. Την πρώτη ώρα της πεζοδρομίας, η διαδρομή δεν είναι καλά σηματοδοτημένη, γνωρίζουμε ότι στα πεντέμισι χιλιόμετρα θα συναντήσουμε επτά δύσκολα σημεία που θα πρέπει να ξεπεράσουμε, ογκόλιθοι που απαιτούν πάντα αναρρίχηση με γυμνά χέρια. Ψάχνουμε τα κόκκινα σήματα με άγχος και σχολαστικότητα, αλλά η παρουσία μιας διπλής σηματοδότησης στο πρώτο τμήμα της πεζοπορίας μας παραπλάνησε, μας έκανε να πάρουμε λάθος δρόμο. Μόνο όταν φτάσαμε σε μια βραχώδη κορυφή, από όπου είχαμε ένα ευρύ οπτικό πεδίο, συνειδητοποιήσαμε ότι το μονοπάτι ήταν κατά μήκος της κοίτης του ποταμού κατειλημμένης από άφθονα ψηλά χορτάρια.
Η διαδρομή, κατά τα 700 μέτρα υψομετρικής διαφοράς από τη θάλασσα μέχρι την Αράδαινα, είναι συχνά κυριευμένη από πικροδάφνες και λυγαριές και από την ογκώδη παρουσία τεράστιων βελανιδιών. Μετά από περίπου 2 ώρες πεζοπορίας, το μονοπάτι διακλαδίζεται, και δύο μπλε βέλη δείχνουν δύο εναλλακτικές διαδρομές: στα δεξιά για τα Λιβανιανά και στα αριστερά για τον Άγιο Ιωάννη. Εμείς συνεχίζουμε ευθεία, και μετά από δέκα λεπτά, βρισκόμαστε σ' ένα ευρύ πλάτωμα, τελευταίο χώρο για μια τάση κάτω από τη σκιά των πετρωμάτων που υψώνονται σαν πύργοι. Αυτό ήταν το κρίσιμο σημείο της διαδρομής, αφού για να συνεχίσει κανείς υπήρχε μία και μοναδική δυνατότητα: η προσπέραση ενός τεράστιου ογκόλιθου με μοναδική βοήθεια ένα απλό σχοινί, υποτυπώδης λύση που στη συνέχεια αντικαταστάθηκε από μια σιδερένια σκάλα ύψους δέκα μέτρων. Απαρνούμαστε το πρωταρχικό σχέδιο να αντιμετωπίσουμε το "σιδερένιο πέρασμα" γιατί η σκάλα φαίνεται πολύ ασταθής και άβολη, έτσι όπως στηρίζεται σ' ένα βράχο που προβάλλεται πάνω από ένα δύσβατο χαλικόστρωτο. Διαλέγουμε τον τρίτο δρόμο που δημιουργήθηκε πρόσφατα, σκάβοντας στον βράχο ένα μονοπάτι εξοπλισμένο με μια ξύλινη προστατευτική περίφραξη, που ξετυλίγεται κατά μήκος της βουνοπλαγιάς που βλέπει στο κενό. Μετά από περίπου 100 μέτρα, το βλέμμα κατευθύνεται προς τον ουρανό, πάνω μας υψώνονται οι ισχυροί πυλώνες της σιδερένιας γέφυρας Bailey, όπου τα σπάνια αυτοκίνητα που τη διασχίζουν προκαλούν έναν εκκωφαντικό μεταλλικό θόρυβο.
Οι εξωτερικές πλευρές του βαράθρου πάνω στις οποίες στηρίζεται είναι σημαδεμένες από δύο φαρδιά λιθόστροτα μονοπάτια, που κόβουν το φαράγγι σκαρφαλώνοντας με ζιγκ-ζαγκ. Για αιώνες οι κάτοικοι της περιοχής περνούσαν από αυτούς τους κατσικόδρομους με τα πόδια ή μετα μουλάρια, μοναδική δυνατή σύνδεση ανάμεσα στην Ανώπολη και στα χωριά της Αράδαινας και του Αγίου Ιωάννη, μέχρι το 1986, όταν μια εύπορη Αθηναϊκή οικογένεια, που κατάγεται από τον Άγιο Ιωάννη, κατασκεύασε αυτή τηην προκλητική γέφυρα. Περπατάμε στον μουλαρόδρομο στην αριστερή πλαγιά, τα τελευταία ατελείωτα είκοσι λεπτά μέχρι τα πρώτα εγκαταλελειμμένα σπίτια της Αράδαινας. Χρισμένη στη θέση της αρχαίας πόλης-κράτους του Αραδίν, αυτή η πόλη είναι ένα ενδιαφέρον παράδειγμα παραδοσιακής κρητικής αρχιτεκτονικής, πόλη φάντασμα που διαφυλάσσει ένα εξαιρετικό κόσμημα, μια εκκλησία αφιερωμένη στον Αρχάγγελο Μιχαήλ.